Alken wil met Hasselt en Kortessem spreken over districten, maar met de burger voorop!

Hasselt en Kortessem nodigden Alken en andere buurgemeenten uit voor een gesprek rond schaalvergroting. 

De burgemeester en schepenen van Alken hebben hun huiswerk gemaakt: we zijn positief en willen zeker op deze uitnodiging ingaan. Sowieso staan een verbeterde dienstverlening voor de burger en het behoud van de eigenheid van de verschillende (deel)gemeenten voor ons voorop. Steden en gemeenten krijgen steeds meer taken en verantwoordelijkheden, dus een samenwerking met andere gemeenten kan ook voor Alken een troef zijn. 

Maar er is meer: we denken ook aan de portemonnee en de mening van onze Alkenaren, de verenigingen, investeringen, enz… 

Met de vorming van districten gaan we vooruit en garanderen we grotendeels het behoud van onze eigenheid, maar niet zonder rekening te houden met onderstaande: 

1. Samen met Hasselt en Kortessem zijn we met meer dan 100.000 inwoners. Dit maakt het mogelijk om te overleggen over een fusiemodel met districten. Het districtsmodel geeft (in tegenstelling tot een fusie) in de praktijk de garantie voor een betere en nabije dienstverlening mét het behoud van de eigenheid van Alken. We willen dan ook graag de bevoegdheden en de daarbijbehorende dotaties eerst bespreken. 

2. Qua dienstverlening zorgt een fusie voor een efficiënte back office voor de interne organisatie (strategie om in te spelen op nieuwe noden, digitalisering, operationalisering,…). Ook is er nood aan een toegankelijke, nabije, snelle en zorgzame front office, die op het niveau van de districten kan vorm krijgen en meer moet zijn dan een beperkt en ambtelijk aanspreekpunt voor inwoners met vragen.

Het gaat ons niet om de politieke postjes. Meer nog: we willen eerst en vooral duidelijkheid over de omschrijving en overdracht van bevoegdheden van het district en dat hiermee rekening gehouden wordt met de eigenheid van de (deel)gemeenten. 

Er zijn zeker overeenkomsten tussen Hasselt, Kortessem en Alken, maar we willen zeker voldoende aandacht voor de specifieke situatie per deelgemeente qua sociaaleconomische omgeving, het ruimtegebruik, de publieke infrastructuur, het sociale draagvlak (verenigingen, vrijwilligersinzet,…), enz. 

3. Doordat we in de categorie van +100.000 inwoners belanden, zijn er extra financiële consequenties:  

Er is de schuldovername door de Vlaamse overheid en deze samenwerking zal ook meer subsidies uit het Gemeentefonds ontvangen. 

Gezien alleen de Alkenaren meer gemeentebelastingen (opcentiemen onroerende voorheffing) betalen, wensen we dat de financiële en budgettaire ademruimte die bij een fusie ontstaat, aangesproken wordt om het mogelijke onevenwicht op het vlak van de gemeentebelastingen (aanvullende personenbelasting, opcentiemen onroerende voorheffing, afvalbelasting,…) maximaal te neutraliseren.

4. Een fusie heeft eveneens gevolgen voor (het werk van) de personeelsleden van de betrokken gemeenten. 

Alken telde eind 2022 voor gemeente en OCMW samen 123 voltijdse equivalenten.

Een fusie zal een nieuw personeelskader en organogram opleveren. We gaan ervan uit dat de personeelsleden van Alken in dat kader en organogram op de juiste manier geïntegreerd worden. Hun concrete inzet hangt nauw samen met de invulling en organisatie van de bevoegdheden in het kader van een fusiemodel met districten.

5. We willen de uitvoering van de geplande investeringen waarborgen: meer specifiek gaat het bv. over de ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP’s) voor Terkoest Centrum, Alken Valley, Centrum Zuid en Sport- en Recreatievelden. en het Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan (PRUP) ‘Regionale Bedrijventerreinen Brouwerij-Alken en Uitbreiding Kolmen’.

Ook de ontwikkeling van het programma Alken Vallei 2030 (met drie site-ontwikkelingen en de uitbouw van een valleipark aan de Herk, die in dorpskern van Alken-Centrum moet resulteren in een poortfunctie voor het Landschapspark Hart van Haspengouw), de herinrichting van het huidige bedrijventerrein De Kolmen, en een masterplan Terkoest stromen hieruit voort. Daarnaast ook nog de geplande investeringen zoals wegeninfrastructuur en fietspaden, de bouw van nieuwe jeugdlokalen, de nevenbestemming van een parochiekerk,…

6. We wensen de voortzetting van de goede intergemeentelijke samenwerking: Politiezone Limburg Regio Hoofdstad; Hulpverleningszone Zuid-West Limburg; het deelplatform Midwest-Lim. Een fusie kan dit nog meer versterken en uitbreiden. Een oplossing voor de huidige participatie aan de Politiezone Kanton Borgloon zal ook vereist zijn. .

Op het niveau van de regio Limburg zijn er tevens gestructureerde samenwerkingsconstructies. Denk aan klimaatbedrijf Nuhma, Lumburg.net, s-Lim, Vervoersregio Limburg en Wonen in Limburg. De houding en opstelling van de (deel)gemeenten zal in een fusietraject moeten worden afgestemd.

7. Indien na het gesprek blijkt dat het traject verdergezet wordt, willen we dat de colleges, de raden en de managementteams van de betrokken gemeenten nauw en intens bij het overleg betrokken worden. Bovendien is het wenselijk dat de inwoners van deze gemeenten een (digitale of andere) opportuniteit moeten krijgen om zich als burger uit te spreken: welke verwachtingen hebben ze over een fusie/fusiemodel met districten, welke vragen hebben ze, welke bekommernissen willen ze meegeven?